نگاهی کلی به طرح

نگاهی کلی به طرح فولادسازی در تربت حیدریه با مالکیت شرکت ماهان
سپهر البرز

نگاهی کلی به طرح فولادسازی در تربت حیدریه با مالکیت شرکت ماهان سپهر البرز

شرکت فولاد ماهان سپهر البرز در زمینی به وسعت 548 هکتار در استان خراسان رضوی واقع در
شهرستان تربت حیدریه در حال انجام مراحل اجرایی ساخت میباشد.
سایت اداری ساخته شده در زمین مذکور دارای زیربنای 4 هکتاری میباشد.
ساختمان اداری دارای آب آشامیدنی برق صنعتی است.

ساختمان اداری فوق دارای تقسیم بندی به شرح زیر میباشد:

ساختمان اداری شامل الن کنفرانس ،دفتر مدیریت،دفتر پیمانکاران،دفتر کارشناسان،مجموعا
به زیربنای 250 متر مربع میباشد.
اتاقک چاه آب با سقف متحرک به متراژ 80 متر مربع
ساختمان نگهبانی به متراژ 40 متر مربع
انبار مواد اولیه شامل 2 ساختمان به متراژ های 90 و 60 متر مربع می باشد
منبع آب 50000 لیتری
استخر ذخیره آب به همراه اتاق تاسیسات آبیاری قطره ای
فضای سبز این مجمعه شامل 3500 اصله درخت با ابیاری قطره ای است
این مجموعه به 2 برج نوری کمر شکن مجهز است
این مجموعه دارای یک معدن شن و ماسه اختصاصی میباشد )با ظزفیت 8400000 متر مکعب
در حدود 18 میلیون تن که میتواند شن و ماسه بتن مورد نیاز پروژه را تامین کند )
عبور پروژه راه آهن تربت حیدریه از داخل زمین های پروژه و توافق با شرکت راه آهن جمهوری
اسلامی ایران جهت احداث ایستگاه بارگیری صورت گرفته است.
دارای ایستگاه گاز با فشار 1000 پوند
دارای مجوز تامین مواد اولیه لازم

نگاه دقیق تر به صنعت فولاد و پروزه فولاد ماهان سپهر البرز:

سنگ آهن عنصري فلزي است و 5 درصد از پوسته زمين را در بر گرفته است. اين عنصر به راحتی اکسيده میشود و به تنهايی خيلی محکم نيست و براي افزايش استحکام آن جهت استفاده در بخش هايی چون ساختمان سازي، آلياژ آن با استفاده از عناصر بسياري تهيه می شود. سنگ آهن ماده اوليه توليد فولاد است و 98 درصد سنگ آهن استخراج شده در سطح جهان براي توليد فولاد به کار می رود. صنايع خودرو سازي و ساخت و ساز، بخش هاي اصلی مصرف کننده فولاد هستند و در نتيجه ميزان تقاضاي فولاد براين بخش ها تقاضا و قيمت سنگ آهن تاثير گذار است . سنگ آهن جايگزين مستقيمی ندارد ولی مصرف کننده اصلی آن يعنی فولاد جايگزين هايی دارد. از جمله رقابت بالالیی با فلزات ديگري چون آلومينيوم دارد که مصرف آن در صنايعی چون خودرو سازي رو به افزايش است. چين بزرگترين توليد کننده فولاد دنياست و 44 درصد توليد جهان را در دست دارد و براي تامين نياز سنگ آهن خود هم توليد دارد و هم واردات. ميزان اهميت تقاضاي سنگ آهن چين بر بازار اين ماده اوليه از آنجايی نمايان است که چين علاوه بر اين که دومين توليد کننده سنگ آهن دنياست، اولين وارد کننده اين ماده اوليه مهم نيز به شمار می رود.
صادرات سنگ آهن ايران بيشتر توسط شرکت هاي خصوصی و 95 درصد اين صادرات به کشورهاي چين و هند می باشد. فولاد خام با دو روش کلی يعنی تهيه آهن خام يا چدن مذاب در کوره بلند يا احياي مستقيم سنگ آهن، ذوب آهن اسفنجی و قراضه در کوره هاي الکتريکی از فايل قوسی الکتريکی انجام می شود.
گفتنی است که بيش از ۷0 درصد فولاد دنيا به روش کوره بلند توليد می شود در حالی که صنعت فولاد ايران، مسير کامالً متفاوتی را طی می کند و سهم کوره هاي قوس الکتريکی بيشتر است.
انتخاب هرکدام از روش هاي توليد فوق به پارامترهاي مختلفی بستگی دارد. مواد اوليه و قيمت انرژي را می توان جزو اثرگذارترين پارامترهاي اثرگذار در اين حوزه ذکر کرد. زغالسنگ و کک را میتوان از مواد اوليه اصلی مورد استفاده در توليد فولاد به روش کوره بلند نام برد. بنابراين وجود منابع گاز طبيعی فراوان و به نسبت ارزان و همچنين ذخاير عظيم سنگ آهن مرغوب، از مهمترين داليل توسعه روش کوره هاي قوس الکتريکی در ايران به شمار می رود.

ایران، بزرگتر ین تولیدکننده آهن اسفنجی

آهن اسفنجی يکی از مواد اوليه اي محسوب می شود که از آن براي توليد فولاد خام توسط کوره هاي قوس الکتريکی استفاده می شود. آهن اسفنجی محصول احياي مستقيم گندله سنگ آهن است. اين محصول، عيار بالایی دارد و با توجه به کمبود ضايعات آهن، افزايش قيمت و مشکالت محيط زيستی ناشی از استفاده آن، مورد توجه قرار گرفته است.
ايران بزرگترين توليدکننده آهن اسفنجی به شمار می رود و از روش هاي گوناگونی براي توليد اين محصول در کشور استفاده می شود که منشا خارجی داشته و همواره با محدوديت هايی مواجه هستند؛ بنابراين واحدهاي صنعتی در طول ساليان مختلف تالش کرده اند تا اين موانع را به حداقل برسانند. براي نمونه با ايجاد شرايط مختلف جهت بهبود ورودي گندله، کسب متاليزاسيون بالاتر يا نرخ بهره وري بيشتر، اقدامات متعددي را انجام داده و طرح هايی را با هدف بهبود شرايط توليد ارائه کرده اند. بنابراين اين تکنولوژي ها در مسير خود، با پيشرفت و بهبودهايی مواجه شده است.

1 -محل اجرای طرح:

مشخصات زمين محل اجراي طرح:

مساحت زمين: مساحت زمين محل اجراي طرح 550 هکتار می باشد.
نوع مالکيت زمينئ ملکی – اجاره اي – واگذاري
زمين محل اجراي طرح از نوع واگذاري از سوي وزارت جهاد کشاورزي و منابع طبيعی استان خراسان
رضوي می باشد.

موقعيت جغرافياي و نيز بررسی امکانات شامل دسترسی به مواد اوليه، انتخاب منطقه در محل مناسب براي اجراي طرح از جنبه هاي مختلف از جمله تأمين مواد اوليه مورد نياز، دسترسی سريع به خطوط مواصالتی کشور، وجود نيروي انسانی الزم و بازارهاي مصرف مناسب و همچنين اثرات احداث و يا توسعه طرح بر محيط زيست منطقه، حائز اهميت است. در همين راستا ابتدا شرايط براي احداث کارخانه مورد بررسی قرار گرفته و سپس با جمع بندي همه جانبه، پيشنهاد مکان طرح ارايه گرديده است. محل اين واحد در شهرستان تربت حيدريه واقع در استان خراسان رضوي انتخاب شده است. نزديکی طرح مذکور به معادن سنگ آهن سنگان، گذر خط راه آهن از منطقه مذکور، ارتباط با بازارهاي مصرف خارجی از طريق راه آهن از جمله مزاياي محل اجراي طرح میباشد.

مکان یابی طرح:

در انتخاب محل، فاکتورهايی همچون دسترسی به تأسيسات زيربنايی اوليه و نيز زيرساختهاي لازم، مؤثر بوده است. به نظر می رسد اين منطقه با توجه به دارا بودن انرژيهاي مورد نياز از قبيل آب – برق – ارتباطات – گاز- راه – راه آهن – ساختگاه خوبی براي فعاليت هاي صنعتی می باشد.
همچنين با در نظر گرفتن وجود مراکز صنعتی بزرگ در کشور و نياز به گندله خام، پيشبينی میشود که از بابت بازاريابی محصوالت توليدي، نه تنها مشکلی وجود نداشته باشد، بلکه میتواند تا حد قابل توجهی نيازهاي مراکز صنعتی را تأمين نمايد. در زمينه تأمين نيروي انسانی هم با توجه به جمعيت منطقه و نيز مناطق همجوار، پيشبينی میشود که اجراي اين طرح نقش بسزايی در زمينه اشتغالزايی داشته باشد. شرايط آب و هوايی منطقه مورد نظر هم محدوديت خاصی را ايجاد نکرده مضاف بر اينکه از حيث قانونی و با رعايت ملاحظات زيست محيطی، ممنوعيتی در رابطه با اجراي طرح در اين منطقه وجود ندارد.
نهايتا اينکه محل اجراي طرح با توجه به فاکتورهاي مهم اقتصادي، اجتماعی، فرهنگی و نيز لزوم گسترش صنايع مادر و پايه در همه مناطق کشور و با توجه به قابليت و توان بالقوه آنها به منظور ايجاد اشتغال و توسعه صنايع جنبی در منطقه انتخاب شده است.

زمین محل اجرا:

این طرح در زمینی به مساحت 54۷ هکتار شامل 400 هکتار
اراضی ملی و 14۷ هکتار اراضی ملکی اجرا خواهد شد .

محصولات نهایی :

محصولات	واحد	ظرفیت اسمی	ظرفیت قابل افزایش
کنسانتره آهن	تن	2500000	————
گندوله آهن	تن	2500000	————
آهن اسفنجی	تن	800000	————
کنسانتره آهن	تن	2500000	1500000
مقاطع فولادی	تن	750000	1000000

برخی کارهای انجام شده:

انجام برخی عملیاتهای سیویل شامل احداث خط انتقال 20 کیلو ولت, احداث راه دسترسی به سایت کارخانه و احداث ساختمانهای اداری و احداث کانالهای انتقال آب و برق و احداث 6200 متر مربع
فضای سبز و احداث برجهای نری و منبع هوایی آب و احداثٍ ساختمانهای نگهبانی و انبارها و احداث یک حلقه چاه آب و انجام مطالعات زمین شناسی و ژئوتکنیک و . . . . . .
ایجاد فضای سبز
احداث چاه آب
انجام مطالعات زمین شناسی
تملک زمین به میزان 400 هکتار از منابع طبیعی و 14۷ هکتار از مستثنیات جمعا به مقدار 54۷ هکتار
عقد قرارداد تامین گاز بمیزان 100000 متر مکعب در ساعت
عقد قرارداد تامین 24 مگاوات برق
توافق نامه تامین آب پروژه
ارزیابی زیست محیطی پروژه
عقد قرارداد با مهندسین مشاور جهت مطالعات زیست محیطی
– عقد قرارداد با مهندسین مشاور جهت مطالعات مربوط هیدرولوژی طرح
لازم به ذکر است خط آهن مسیر سنگان خواف که در دست ساخت است از ضلع شرقی زمین پروژه میگذرد . همچنین بر اساس توافق با سازمان آب در صورت نیاز امکان استفاده بمیزان 100 لیتر بر ثانیه از پساب فاضالب شهرستان تربت حیدریه وجود دارد .
عقد قرارداد با مهندسین مشاور جهت تهیه نقشه های سیویل و آماده سازی سایت
عقد قرارداد با شرکت مشاور مالی جهت مطالعات مالی پروژه و پیگیری بانک عامل
اخذ مجوز تسهیلات بمیزان 50 میلیون یورو یا معادل ریالی آن در بازدید وزیر محترم صنعت معدن تجارت جناب آقای دکتر فاطمی امین و همچنین بازدید وز یر محترم اقتصاد و امور دارایی جناب آقای خاندوزی به پروژه در فروردین ماه 1401

زمان اجرا پروژه :

مدت زمان اجار طرح بر اساس گزارش مهندسین برای تولید آزمایشی 36 ماه تعیین شده است.

برخی از مز یت های بارز طرح فولاد تربت حیدر یه :

-نزدیک بودن به شبکه ر یلی، عبور را اهن از داخل پروژه
نزدیک بودن به تصفیه خانه جهت استفاده از پساب
نزدیک بودن به خط انتقال گاز
نزدیک بودن به خطوط انتقال برق
نزدیک بودن به معادن سنگان جهت تامین مواد اولیه
اشتغال لیش از 860 نفر به طور مستقیم و 2500 نفر به طور غیر مستقیم
امکان همکاری با شرکت های دانش بنیان در ساخت پروژه و صرفه جویی ارزی تا ۷0 % پروژه
تکمیل شدن زنجیره کامل فولاد از سنگ اهن تا محصول نهایی